Samotne rodzicielstwo jest trudne, ma wiele twarzy, różne przyczyny. Zawsze stanowi wyzwanie dla rodzica, w centrum starań którego jest zapewnienie bezpieczeństwa swojemu dziecku. Jest w Cieszynie miejsce, które wspiera, daje schronienie i pomaga ułożyć życie na nowo. To „Słonecznik” – Dom Matki i Dziecka, prowadzony przez Stowarzyszenie Pomocy Wzajemnej „Być Razem”.
Dobro dziecka przede wszystkim
– Gdybym tu nie przyjechała, miałabym odebrane dzieci – mówi 23-letnia Sara, matka trójki dzieci, najmłodsze ma 3 miesiące, i dodaje: – Trzeba myśleć o tym, co jest ważne – życie uczuciowe czy dobro dzieci. Trzeba wziąć za nie odpowiedzialność.
W „Słoneczniku” jest od roku, drugi raz. O przyjściu zdecydowały problemy z ojcem dzieci – odcinanie od rodziny, kontrola, przemoc. – Na początku było trudno, ale teraz wychodzę na prostą. Dzieci są w żłobku, lepiej funkcjonują, szybciej się rozwijają, starsza córka otwiera się na mowę. Czekam na mieszkanie w Cieszynie. Dostałam dach nad głową, pomoc psychologiczną i prawną. W codziennym funkcjonowaniu ważne jest współdziałanie. Trafiłam na fajną grupę dziewczyn, pomagamy sobie – wyjaśnia Sara.
Drugi raz jest tu także Patrycja. W Domu Matki i Dziecka „Słonecznik” przebywa z córką Laurą. Jak sama podkreśla: – Ważne jest wiedzieć, czego się nie chce. Wolałam zamieszkać w „Słoneczniku”, niż zostać osobą bezdomną i nie zapewnić córce poczucia bezpieczeństwa. Trzeba się trzymać zasad. Mamy tu wsparcie specjalistów, dodają nam otuchy w funkcjonowaniu, ważne są także zajęcia z dziećmi. Każdy ma swoje obowiązki i dyżury.
Wsparcie instytucjonalne
Słonecznik działa od 2006 roku, miejsce schronienia mają tu samotne matki z dziećmi i kobiety w ciąży, a także samotni ojcowie i opiekunowie prawni. Do najczęstszych powodów skorzystania z tej formy pomocy należą: bezdomność, złe warunki mieszkaniowe, problemy z alkoholem w domu, a także niskie kompetencje rodzicielskie. Dom Matki i Dziecka „Słonecznik” pomaga podnosić umiejętności wychowawcze rodziców, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej mieszkańcy mogą przebywać w Domu Matki i Dziecka „Słonecznik” 12 miesięcy, jednak w wyjątkowych sytuacjach okres pobytu może zostać przedłużony, nie dłużej niż o kolejne 6 miesięcy. Każdy z mieszkańców ma ustalany indywidualny plan wsparcia, który ma na celu dążenie do usamodzielnienia się. Wspieramy w znalezieniu mieszkania i pracy, staramy się również, aby dzieci uczęszczały do żłobka czy przedszkola – wymienia Joanna Kubecka, kierownik placówki.
Do Domu przyjmowani są samotni rodzice i kobiety w ciąży po wcześniejszym kontakcie z ośrodkiem pomocy społecznej właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Po rozpatrzeniu sytuacji życiowej pracownik socjalny wydaje decyzję administracyjną dotyczącą przyjęcia do Domu Matki i Dziecka „Słonecznik”. Każdy mieszkaniec ma swój pokój, korzysta ze wspólnej łazienki i kuchni. Dom ma charakter wspólnotowy, wszyscy mieszkańcy tworzą rodzinną atmosferę, razem prowadzą gospodarstwo domowe, uczą się rozwiązywania problemów, ale także świętują urodziny, obchodzą święta. – W ramach dyżurów mieszkańcy odpowiedzialni są za przygotowywanie posiłków, sprzątanie, prace w ogrodzie. Chcemy, aby wszyscy czuli się jak w domu – dodaje kierowniczka.
Konieczna potrzeba zmiany
Mieszkańcy mają możliwość skorzystania z pełnego wachlarza pomocy – porad prawnika, psychologa, coacha rodzicielskiego, grupy wsparcia, dietetyka, położnej. Natomiast część zajęć skierowana jest do dzieci – są to m.in. warsztaty dla dzieci metodą „Klucz do uczenia się” czy zajęcia z logopedą. Dużą zaletą Domu Matki i Dziecka „Słonecznik” jest jego lokalizacja. W pobliżu jest szpital, przedszkole, szkoła, urzędy, co daje szansę na szybsze usamodzielnienie się. Dodatkowo Dom posiada ogród z placem zabaw, który jest ogrodzony, a zatem bezpieczny dla dzieci.
• Każdy z mieszkańców ma swoją historię, dużo zależy od jego indywidualnej sytuacji, ale także charakteru i podejścia – podkreśla Joanna Kubecka.
Trampolina do lepszego życia
Pani Małgorzata „Słonecznik” opuściła 3 lata temu, ale nadal pozostaje w kontakcie z pracownikami. Jak sama mówi: – Bardzo się bałam tam zamieszkać, to była trudna decyzja. Dziś wiem, że to było najlepsze, co mnie spotkało. Trampolina do lepszego życia. Zyskałam samodzielność. Wcześniej byłam uzależniona od ojca moich dzieci. Dziś potrafię o siebie zadbać, mam mieszkanie, pracę, ale najważniejsze, że dzieci są ze mną, że są szczęśliwe.
Wsparcie darczyńców
– W codziennym funkcjonowaniu wspomagają nas darczyńcy, którym w tym miejscu chciałabym z serca podziękować – podkreśla kierowniczka „Słonecznika”. Formy pomagania są różne – zarówno finansowe, jak i rzeczowe – żywność, środki czystości, kosmetyki, zabawki ale także sprzęt AGD. Pomagają firmy, jak i osoby prywatne. Mamy stałych darczyńców, którzy wspierają nas w okresach świątecznych, przy okazji Dnia Kobiet, Dnia Matki, Dnia Dziecka. Nieoceniona jest także pomoc pana Edwarda, wolontariusza, który wspiera nas systematycznie w pracach konserwatorskich. Zapraszamy do współpracy także chętne osoby, które chciałyby spędzić czas z dziećmi, a rodzic miałby chwilę dla siebie, by móc zregenerować swoje siły. Dziecko widząc zadowolonego i uśmiechniętego rodzica oraz czując jego obecność i zaangażowanie będzie spokojniejsze i szczęśliwsze, a jego poczucie bliskości i bezpieczeństwa zostanie zaspokojone – wyjaśnia kierowniczka placówki.