Streetworking w Cieszynie

W połowie listopada 2021 roku wystartował program „Cieszyński streetworking” realizowany przez Stowarzyszenie Pomocy Wzajemnej „Być Razem”. Są to działania streetworkerów w środowisku osób bezdomnych prowadzonych na terenie Cieszyna. Warto zaznaczyć, że program ten odbywa się dzięki wsparciu Gminy Cieszyn.

Streetworking to inaczej praca prowadzona na ulicy, poza budynkami instytucji,
w środowisku, w którym przebywa osoba bezdomna. Praca streetworkera polega na opracowaniu planu działania z osobą doświadczoną bezdomnością i ścisłej z nią współpracy. Streetworker działa w tempie dostosowanym do potrzeb i możliwości danej osoby.  Dzięki temu, może dokładnie poznać środowisko osób bezdomnych i ma możliwość szybkiego reagowania na potrzeby danej osoby. Regularne spotkania i rozmowy pozwalają na zbudowanie relacji i zdobycie wzajemnego zaufania. To w efekcie ma na celu wskazanie realnych rozwiązań ich trudnej sytuacji. Streetworkerzy towarzyszą osobom dotkniętym bezdomnością w zwykłych czynnościach takich jak umówienie do lekarza, pomoc
w wyrobieniu dokumentów, informują o możliwości bezpłatnego spotkania z radcą prawnym, terapeutą lub psychologiem, wskazują miejsca, w których mogą skorzystać z tymczasowego schronienia, czy darmowego posiłku. 

Cieszyńscy streetworkerzy systematycznie monitorują newralgiczne miejsca, w których mogą przebywać osoby bezdomne tj. dworzec PKP, parkingi dużych supermarketów, opuszczone pustostany, wiadukty i mosty, śmietniki, ogródki działkowe, itp. Dzięki temu osoby bezdomne są w pewnym stopniu monitorowane, dzięki czemu można uniknąć sytuacji zagrożenia zdrowia czy życia.

Głównym celem streetworkingu jest praca z osobami wykluczonymi społecznie, w kryzysie emocjonalnym i bytowym. Pobudzenie motywacji do chęci zmian, uświadomienie potrzeb oraz informacje o możliwościach korzystania z różnych form pomocy, może pomóc w pracy
i nakierowaniu do pozytywnych zmian w życiu osoby bezdomnej. Dodatkowo streetworkerzy działają także w zakresie minimalizowania strat powstałych na skutek prowadzonego trybu życia. Minimalizacja strat polega na redukcji szkód, jakie może spowodować np. nadużywanie alkoholu czy narkotyków. Działania te dzielą się na dwa zakresy: rozmowę (informowanie i uświadamianie zagrożeń i skutków życia na ulicy, nadużywania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych) oraz na dostarczaniu rzeczy pierwszej potrzeby m.in. koców, latarek, wody, środków ochrony osobistej.

 W okresie zimowym działania streetworkingu mają na celu nawiązanie kontaktu z osobami bezdomnymi i żebrzącymi, aby zminimalizować przypadki zamarznięć lub innych wyniszczeń spowodowanych niską temperaturą.

Wyjścia do osób bezdomnych odbywają się w dwuosobowych zespołach. Prowadzone działania są monitorowane i planowane przez koordynatora oraz przebiegają we współpracy z instytucjami służb społecznych takich jak MOPS w Cieszynie, Policja i Straż Miejska.

W tym miejscu należy zauważyć, że realizacja wyżej wymienionych zadań jest bardzo wymagająca z uwagi na fakt, iż osoby bezdomne często są pod wpływem alkoholu, lub substancji psychoaktywnych, nie chcą rozmawiać, są wrogo nastawione, czasem wykazują agresywne zachowania. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie streetworkerów do pracy na ulicy.

Warto podkreślić, iż streetworking zakłada również poszerzenie świadomości społeczności lokalnej, zmianę stereotypów postrzegania osób doświadczonych bezdomnością oraz możliwości niesienia pomocy osobom bezdomnym lub zagrożonych bezdomnością.

Osoby postronne również mogą przyczynić się do pomocy osobom wykluczonym społecznie. Nie należy jednak częstować alkoholem, dawać pieniędzy i zgadzać się na nocowanie w klatce schodowej czy piwnicy. Zachęcamy do wskazania miejsc, gdzie można zjeść ciepły posiłek, np.    w Klasztorze Braci Mniejszych – Franciszkanów przy Kościele Św. Krzyża w Cieszynie,
ul. Szersznika 3. W każdych sytuacjach należy przede wszystkim zachować ostrożność
i poinformować Straż Miejską lub Policję, która przekieruje osobę bezdomną do odpowiedniej placówki. Warto wskazać miejsca gdzie dana osoba może uzyskać pomoc i wsparcie w różnej postaci. W powiecie cieszyńskim jest to Stowarzyszenie Pomocy Wzajemnej „Być Razem”- Schronisko i Noclegowania dla Osób Bezdomnych, znajdujące się na ul. Błogockiej 30 i cieszyński MOPS, ul. Skrajna 5.

Zawsze warto pomagać, tym którzy tej pomocy potrzebują, ale należy to robić rozważnie i rozsądnie, żeby nie wspierać takiego sposobu życia. Drobna kwota podarowana osobie bez dachu nad głową, bywa, że zamiast pomóc – szkodzi i utrwala sytuację, w jakiej się znajduje. Osobie bezdomnej warto dać nadzieję poprzez zauważenie i rozmowę. Bezdomność to nie tylko brak domu, to często ogromna samotność, a chwila naszego zatrzymania, może przynieść ulgę osobie bezdomnej i nadzieję na zmianę.